Μπορεί το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ να βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης, ωστόσο, ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν παρέλειψε να αναφερθεί εκ νέου στην ομιλία του στη Βουλή στο ζήτημα των απευθείας αναθέσεων. Η κίνηση αυτή μόνο τυχαία δεν μπορεί να θεωρηθεί. Κι αυτό γιατί πρόκειται για ένα θέμα, το οποίο θα παραμείνει πολύ ψηλά στην ατζέντα του ΠΑΣΟΚ.
Ταυτόχρονα, η εκτίμηση είναι ότι η κυβέρνηση θα κληθεί να αντιμετωπίσει όχι έναν αλλά «πολλούς ΟΠΕΚΕΠΕ». Σημειωτέον, ότι σύμφωνα με πληροφορίες, το κυβερνητικό στρατόπεδο θα βρεθεί σύντομα -ξανά- στο στόχαστρο των ευρωπαϊκών αρχών, αυτή τη φορά, για τη διαχείριση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Πρόκειται λοιπόν για τρία καίρια θέματα (ΟΠΕΚΕΠΕ, απευθείας αναθέσεις, ταμείο ανάκαμψης) στα οποία το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα συνεχίσει να «σφυροκοπά» την κυβέρνηση.
Σε αυτό το πλαίσιο, η απόφαση της Χαριλάου Τρικούπη είναι συγκεκριμένη. Καθαρό «μέτωπο» στη διαφθορά και την αδιαφάνεια για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί ο Νίκος Ανδρουλάκης θέλει να δείξει ότι υπάρχει διαφορετικός δρόμος διακυβέρνησης από αυτόν της Νέας Δημοκρατίας. Δεύτερον, γιατί τα μηνύματα που λαμβάνει από τους πολίτες κατά τις περιοδείες του- και κυρίως στην περιφέρεια- είναι σαφή, «σκληρή και στιβαρή αντιπολίτευση». Κατά την ομιλία του στη Βουλή ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η κυβέρνηση παράγει διαφθορά και ατιμωρησία, πρέπει να φύγετε».
Οι απευθείας αναθέσεις και οι δύο…ΕΝΦΙΑ
«Με τι να προλάβει να ασχοληθεί η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία;» σημείωσε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι υπάρχει αδιαφάνεια σε κάθε τομέα της οικονομικής ζωής. Συγκεκριμένα, για τις απευθείας αναθέσεις επισήμανε ότι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 32%, ενώ στην Ελλάδα είναι στο 55%. Όσον αφορά δε τα έτη 2023 και 2024, το 73% και 77% των αναθέσεων ήταν απευθείας αναθέσεις αντίστοιχα. Η Χαριλάου Τρικούπη κατηγορεί την κυβέρνηση ότι μέσα σε μία τετραετία το σύνολο των απευθείας αναθέσεων ανήλθε σε 12 δισεκατομμύρια ευρώ.
Παράλληλα, επικαλείται το ελεγκτικό συνέδριο, υποστηρίζοντας ότι διαπιστώθηκαν αναθέσεις χωρίς κριτήρια, διαδικασίες κλειστού τύπου χωρίς ανταγωνισμό και χωρίς εκπτώσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με το ελεγκτικό συνέδριο, σε ανοιχτούς διαγωνισμούς παρατηρείται έκπτωση έως 61%, ενώ σε απευθείας αναθέσεις για το ίδιο έργο έκπτωση μόλις 2%.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, προ ολίγων ημερών, επιχείρησε να αντικρούσει την κριτική του ΠΑΣΟΚ, αναρτώντας συγκεκριμένα στοιχεία για το ζήτημα, ενώ καταλόγισε στο Νίκο Ανδρουλάκη «κλεφτοπόλεμο και λαθροχειρία». Πάντως, από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης επιμένουν ότι το νούμερο για την περίοδο 2020-2024 ξεπερνά τα 20 δισ., εκτιμώντας ότι εάν αυτά τα χρήματα δίνονταν με ανοικτούς διαγωνισμούς, επιτυγχάνοντας εκπτώσεις της τάξης του 20-30%, τότε η εξοικονόμηση θα κυμαινόταν από τα 4 έως τα 6 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε δύο ΕΝΦΙΑ.
Στα όσα είπε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ απάντησε ο Κωστής Χατζηδάκης στη Βουλή. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης επανέλαβε παρόμοια επιχειρήματα με αυτά που χρησιμοποίησε προ ολίγων ημερών ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Ο ίδιος υποστήριξε ότι από το 2020 έως το 2024 επί συμβάσεων συνολικής αξίας 64,2 δισ. τα 10,4 δισ. έγιναν με απευθείας ανάθεση. Επίσης, ανέφερε ότι από τις 831.878 συμβάσεις που ανατέθηκαν απευθείας, το 86% ανατέθηκαν από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και μόνο το 14% από την κεντρική κυβέρνηση. Συνολικά, το κυβερνών κόμμα υποστηρίζει ότι η αξία των δημοσίων συμβάσεων που ανατέθηκαν απευθείας από την κεντρική κυβέρνηση είναι 2,35 δισ. ευρώ, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 3,7% του συνόλου.
Η τροπολογία και το «άλλο μοντέλο»
Στο ΠΑΣΟΚ επιμένουν ότι «η κυβέρνηση είναι πρωταθλήτρια στις απευθείας αναθέσεις» και ο λόγος που κατατέθηκε η σχετική τροπολογία είναι σαφής. Όπως υπογράμμιζαν πηγές της Χαριλάου Τρικούπη «ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει ότι υπάρχει άλλο μοντέλο».
Επί της ουσίας πρόκειται, όπως επισήμαναν, για το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ που θέλει να εφαρμόσει, εφόσον ανέλθει στην κυβερνητική εξουσία. Υπενθυμίζεται ότι η εν λόγω τροπολογία περιλαμβάνει τρία συγκεκριμένα μέτρα:
-Επέκταση του «κόφτη» με τον οποίο ορίζεται ότι οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να ξοδεύουν μέχρι το 10% επί των πιστώσεων τους σε συγκεκριμένα είδη απευθείας αναθέσεων. Η επέκταση αφορά σε όλα τα είδη των απευθείας αναθέσεων ανεξαρτήτως αντικειμένου ώστε να καλύπτει το σύνολο των απευθείας αναθέσεων και όχι μέρος τους.
-Το ποσοστό αυτό να μειωθεί δραστικά από το 10% των διαθέσιμων πιστώσεων κάθε αναθέτουσας αρχής, στο 5% αυτών, ώστε οι απευθείας αναθέσεις να περιοριστούν ως η απολύτως αναγκαία εξαίρεση.
-Τα ανώτατα όρια των απευθείας αναθέσεων να μειωθούν από τις 30.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ στις 20.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ και των 60.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ στις 30.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ.
Τα 108 έργα του Ταμείου Ανάκαμψης
Στην ίδια στρατηγική εντάσσεται και το πρέσινγκ του Κινήματος σε σχέση με τη διαχείριση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Και σε αυτό το πεδίο, το ΠΑΣΟΚ κάνει λόγο για «ομίχλη αδιαφάνειας», ενώ κατηγορεί την κυβέρνηση για έλλειψη ουσιαστικής ενημέρωσης των πολιτών. Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπο του κόμματος, Παύλος Γερουλάνος έθεσε μετ’ επιτάσεως το θέμα, ζητώντας συγκεκριμένες απαντήσεις. Μάλιστα, πριν από μία εβδομάδα, δημοσιοποίησε τα 108 έργα που τροποποιούνται ή απεντάσσονται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ειδικότερα, έθεσε σειρά ερωτημάτων που αφορούν το περιεχόμενο της αναθεώρησης κρίσιμων έργων, από την χρονική μεταβολή και την αλλαγή αντικειμένου μέχρι την απένταξη αρκετών εξ αυτών.